Abolicjonizm – nowożytny europejski i amerykański pogląd polityczny zakładający konieczność zniesienia niewolnictwa i handlu ludźmi. Rozwinął się szczególnie mocno w okresie oświecenia. Pierwsze stowarzyszenia sprzeciwiające się niewolnictwu i podkreślające jego nieludzki charakter powstawać zaczęły w połowie XVIII wieku. Dotyczyło to oczywiście krajów, w których niewolnictwo i handel ludźmi były uprawiane, a więc Wielkiej Brytanii (jej kolonii), USA i Francji (jej kolonii) oraz innych obszarów kolonialnych. Sukcesem ruchu był zakaz handlu niewolnikami wprowadzony pod koniec XVIII wieku przez rewolucyjne władze Francji. Rychło odwołał ją jednak Napoleon Bonaparte. Sytuacja niewolników uległa jednak zmianie za sprawą zwycięskiego powstania na Haiti. Na początku XIX stulecia Wielka Brytania zakazała udziału swoim obywatelom w handlu niewolnikami. W kolejnych latach stopniowo delegalizowano niewolnictwo i handel ludźmi. Podobnie uczyniła Francja. Większe opory miała natomiast część społeczeństwa USA, gdyż gospodarka stanów południa opierała się na niewolniczej pracy. Dążenia do zakazu nieludzkiego procederu doprowadziły do wojny domowej (wojny secesyjnej) w latach 1861-1865. W czasie jej trwania wyzwolono niewolników, a następnie zakazano niewolnictwa. Wojnę wygrała przeciwna niewolnictwu północ. Kraje Ameryki Południowej znosiły niewolnictwo zwykle w związku z uzyskiwaniem niepodległości. W kilku przypadkach uczyniły to szybciej niż kraje zachodnie. Na Kubie natomiast niewolnictwo znieśli Hiszpanie.
