Cezaropapizm

Cezaropapizm – średniowieczna idea polityczna, społeczna i religijna. Zakładała nadanie i sprawowanie władzy religijnej przez przedstawiciela władzy politycznej (monarchę). Już sama jej nazwa jednoznacznie wskazuje, że cesarz miałby sprawować także funkcje zarezerwowane dla papieża. Na takie rozwiązanie nie godził się Kościół katolicki, co rodziło spory z władzą polityczną – ośrodkiem cesarskim (spór o inwestyturę). Nie brakuje jednak głosów zwracających uwagę, że z owej rywalizacji zrodziło się europejskie rozumienie wolności jednostki. Prof. Feliks Koneczny dodatkowo uznawał cezaropapizm za obcy cywilizacji łacińskiej i typowy dla cywilizacji bizantyjskiej. Oprócz Cesarstwa Wschodniorzymskiego cezaropapizm próbowano wprowadzić w Świętym Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego, a więc w średniowiecznej I Rzeszy. Dodatkowo tego typu model stał się podstawą relacji między władzą polityczną, a religią, w państwach protestanckich, gdzie to władca był zwykle zwierzchnikiem wspólnoty religijnej (do dziś taka sytuacja ma miejsce np. w Wielkiej Brytanii). Podobny model próbowano wprowadzi we Francji podczas rewolucji. Zwierzchnikiem rosyjskiej Cerkwi był także car. Przeciwieństwo cezaropapizmu to papocezaryzm.