Feliks Koneczny

0
500
Fot.: Velogustlik, CC BY-SA 4.0 , via Wikimedia Commons

Feliks Koneczny – polski historyk, profesor, wykładowca akademicki, publicysta, krytyk teatralny, bibliotekarz, historiozof, badacz i teoretyk cywilizacji. W swojej pracy naukowej skupiał się na dziejach Polski, Europy Środkowej i Wschodniej. Jego doktorat obroniony w roku 1888 na Uniwersytecie Jagiellońskim nosił tytuł „Najdawniejsze stosunki Inflant z Polską do r. 1393”, zaś habilitacja na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1920) to „Dzieje Rosji do r. 1449”. Po przejściu na emeryturę w roku 1929 swoją uwagę skierował w stronę zagadnień społecznych i cywilizacyjnych. To właśnie ta aktywność intelektualna prof. Konecznego zapewniła mu największą rozpoznawalność – choć jest ona stosunkowo mało w porównaniu z oryginalnością podejścia historiozofa do analizowanych problemów. Jego główne dzieła dotyczące tych kwestii to: „Polskie Logos a Ethos. Roztrząsanie o znaczeniu i celu Polski” (1921), „O wielości cywilizacyj” (1935), „Święci w dziejach narodu polskiego” (1939) oraz wydane pośmiertnie (głównie w Londynie): „Cywilizacja bizantyńska”, „Cywilizacja żydowska”, „O ład w historii”, „Państwo w cywilizacji łacińskiej”. Prof. Koneczny w swojej autorskiej koncepcji cywilizacji zauważał, że człowiek nie może być reprezentantem dwóch cywilizacji na raz. Jednocześnie zauważał, że każdy należy do jakiejś cywilizacji – odrzucał tym samym popularne niegdyś teorie o ludach cywilizowanych i dzikich. Możliwe są natomiast różnice w poziomie rozwoju (materialnego, ale też etycznego) danego społeczeństwa. Prof. Koneczny wyróżniał cywilizacje w oparciu o stosunek narodów do „pięciomianu bytu” (quincunx), a więc dobra, prawdy, zdrowia, dobrobytu i piękna. Drugim kryterium cywilizacyjnego przyporządkowania było opowiadanie się danej społeczności po stronie jednego z pojęć z pary. Wyróżnił kilka tego typu par, np. społeczeństwo mogło być – w jego koncepcji – zorganizowane na zasadach organicznych i samo wychodzić z kryzysów lub niczym mechanizm wymagać ingerencji z zewnątrz. Koneczny postulował ochronę przynależności kultury polskiej do cywilizacji łacińskiej, którą uważał za najdoskonalszą, a zarazem stanowiącą „dziecko” Kościoła jako społeczną konsekwencję chrystianizacji narodów Europy.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj