Każdy z nas wyrwany ze snu w środku nocy bezbłędnie potrafiłby rozpoznać na fotografii Krzywą Wieżę w Pizie – jeden z symboli Włoch. Jednak mało kto potrafiłby rozpoznać polski odpowiednik – Krzywą Wieżę w Toruniu, która jest nam zdecydowanie mniej znana niż włoska pochylona budowla.
Toruńska Krzywa Wieża to tak naprawdę pochodząca z XIV wieku baszta wchodząca w skład murów obronnych miasta. Na początku swojej historii baszta miała tylko 3 ściany, co pozwalało na łatwe wciąganie na szczyt pocisków i wrzących cieczy niezbędnych do obrony grodu. Wraz z rozwojem sztuki wojennej i artylerii w XVIII wieku w baszcie dobudowano ścianę i utworzono w niej więzienie. Na przestrzeni wieków w toruńskiej Krzywej Wieży znajdowały się również mieszkania, biura i restauracje.
Pierwotnie baszta była wybudowana zgodnie ze sztuką murarską, ale najprawdopodobniej w wyniku osunięcia się piaszczystego podłoża wieża się pochyliła wzbudzając niemałe kontrowersje.
Niektórzy łączyli osunięcie się wieży z karą Bożą za „bluźnierczą”, heliocentryczną teorię Mikołaja Kopernika. Wiadomość ta dotarła nawet do Rzymu i stała się jednym z argumentów przemawiającym za wpisaniem dzieła „O obrotach ciał niebieskich” do indeksu ksiąg zakazanych.
Inna legenda głosi, że Krzywą Wieżę wybudował grzeszny członek Zakonu Krzyżackiego. Miała to być forma pokuty za niedochowanie ślubów czystości i związek z piękną córką bogatego kupca. Wieża odbiegająca od pionu stała się symbolem złamania reguły zakonnej i grzesznego życia. Do tej pory uważa się, że ci, którym ciąży grzech niewierności, nie będą w stanie zachować równowagi opierając się plecami o ścianę wieży – jedynie osoby wierne i uczciwe przejdą tę próbę bez zachwiania się.
Zwiedzając polską Krzywą Wieżę w Toruniu możemy poddać się takiemu testowi. Nie zapominajmy jednak, że to tylko legenda.
Niezależnie natomiast od tego czy wierzymy w legendę czy w argumenty historyków i innych naukowców mówiących o piaszczystym gruncie, warto docenić tę piękną i wyjątkową średniowieczną budowlę o bardzo ciekawej historii. W końcu nie musimy jechać aż do Italii, by zobaczyć Krzywą Wieżę. Mamy ją u nas, w Polsce!
