Dawna stolica Piastów i Jagiellonów liczy dziś blisko 330 km² powierzchni. W czasach swojej największej świetności – gdy rezydowali tu królowie, odbywały się koronacje, monarsze śluby i wojenne triumfy – gród pod Wawelem był jednak znacznie mniejszy, a obszar miasta wynosił niespełna… jeden km².
Co więcej, obszar Krakowa w okresie staropolskim zawierał w sobie Okół, a więc podgrodzie przyłączone do miasta w wieku XIV (okolice obecnej ul. Grodzkiej). Wcześniej zaś miasto w granicach lokacyjnych było jeszcze mniejsze! Dopiero od połowy XIV stulecia Kraków – w dużym uproszczeniu – obejmował obszar wewnątrz murów (obecnie tożsamy z Plantami) oraz wzgórze wawelskie.
Pierwsze nowożytne rozszerzenie granic miasta Krakowa nastąpiło w roku 1792 i wynikało z decyzji Sejmu Wielkiego. Wtedy też do Krakowa włączono obszary na północy, południu, wschodzie i zachodzie, w tym łączone m.in. z kulturą żydowską miasto Kazimierz. W ten sposób gród Kraka powiększył się kilkukrotnie (z 0,89 km² do około 8 km²). Tamte decyzje podważyła jednak Targowica, a potwierdził je (ale bez Kazimierza) Sejm grodzieński znany z zatwierdzenia II rozbiór Polski. Warto przy tym odnotować, że w wyniku wcześniejszego o kilka dekad I rozbioru Kraków stał się miastem granicznym – po południowej stronie Wisły rządzili Austriacy, którzy założyli tam własne, konkurencyjne miasto: Josefstadt, zwane później Podgórzem.
Wiek XIX to w historii Krakowa czas intensywnych korekt granicznych i przyłączania sąsiednich gmin. Najważniejsze zmiany zaszły jednak na początku wieku XX. Ową akcję z lat poprzedzających I wojnę światową, a nawet o nią zahaczających, nazwano Planem Wielkiego Krakowa. Istotnie miasto stało się wielkie, gdyż w roku 1915 – po przyłączeniu Podgórza – liczyło blisko 50 km².
Dalsze rozszerzanie granic wiązało się z przykrą historią i stanowiło realizację niemieckich planów wobec Krakowa. W roku 1941 na mocy decyzji nazistów miasto objęło wiele sąsiednich wsi licząc 165 km² powierzchni. Kolejny etap powiększania miasta także nie był w pełni wolną decyzją Polaków. Mowa o budowie przez komunistów nowego miasta – Nowej Huty, która w roku 1951 została włączona do Krakowa liczącego wówczas 230 km².
Od tego czasu nastąpiła jedna istotna akcja rozszerzania miasta. W roku 1973 – między innymi w wyniku reformy administracyjnej i powstania małego województwa krakowskiego – miasto objęło obszar 322 km². Od tego czasu poszerzyło się jeszcze dwa razy, ale zmiany miały charakter umiarkowany. Dziś jedno z najważniejszych miast w Polsce liczy dokładnie 326,85 km² powierzchni.
