Życie w epoce kamienia nie należało do łatwych. I choć przez całą wielowiekową prehistoryczną epokę ludzie próbowali poprawić swój byt, to dopiero pod jej koniec wynaleziono rewolucyjną technologię: koło. Ale gdzie dokładnie oraz kto i kiedy dokonał tego odkrycia? Odpowiedzi na to pytanie szukają specjaliści z Moguncji.
Instytut Badawczy Leibniza w Moguncji prowadzi projekt badawczy poświęcony historii koła. A dokładnie pierwszemu etapowi relacji człowieka z tym wynalazkiem.
Wiemy bowiem mniej więcej kiedy wynaleziono koło. Znamy także stare zabytki służące ludziom do sprawnego transportowania ciężkich obiektów. Szczegóły pozostają dla nas jednak tajemnicą.
Wyjaśnić zagadkową wczesną historię koła ma pomóc technologia. W grę wchodziłaby oczywiście znana w naukach historycznych metoda datowania przy wykorzystaniu tzw. węgla C14. Jest to promieniotwórczy izotop węgla, który występuje w przyrodzie, w tym w drzewach. Dzięki ilościowemu analizowaniu jego obecności w próbce metoda radiowęglowa pozwala dość dokładnie ustalić datę ścięcia danego drzewa. Problem w tym, że najstarsze znane nam zabytki mogące odpowiedzieć na pytania o historię koła zostały zakonserwowane.
Inna metoda to analiza słojów rocznych drzewa. W tym przypadku chodzi o przyrosty charakterystyczne dla danych okresów. Ta metoda wymaga jednak naruszenia zabytki.
I tu z pomogą przychodzą tomografy komputerowe, które pozwalają niejako zajrzeć w głąb zabytku bez konieczności uszkadzania go. Tymczasem Instytut Badawczy Leibniza dysponuje wysokiej klasy sprzętem tego typu.
Naukowcy z Niemiec w ten sposób zbadają zabytki odnalezione w ich kraju oraz w Szwajcarii i Słowenii. Jeśli chodzi o najstarsze znane nam koło w grę wchodzą także zabytki z Ukrainy oraz obiekty z dawnej Mezopotamii. Sukces badań zależy jednak od wielu czynników, w tym drewna, z jakiego wykonano najstarsze znane koła. Dąb daje większe szanse na powodzenie niż klon.
Wedle aktualnego stanu wiedzy pierwsze koła powstały w IV tysiącleciu przed Chrystusem nad Morzem Czarnym, najpewniej na terenie dzisiejszej Ukrainy. Niewykluczone jednak, że trafiły tam z Mezopotamii.
Badania niemieckiej instytucji potrwają do końca roku 2022. Wyniki poznamy w połowie roku 2023 – zostaną zaprezentowane w publikacji naukowej.
Źródło: onet.pl
