Plebiscyt – demokratyczna (choć stosowana nie tylko w demokracjach) forma rozstrzygania kwestii spornych przez obywateli danej wspólnoty politycznej lub kilku wspólnot współistniejących na danym obszarze. Najbardziej znane plebiscyty w historii dotyczyły przynależności politycznej danego terytorium, choć znane są i głosowania za lub przeciw konkretnemu politykowi lub wodzowi. Rozpowszechnienie się plebiscytu jako formy decydowania o przynależności ziem do jednego z kilku (najczęściej dwóch) państw rozpowszechniło się w rewolucyjnej Francji. Następnie stosowane było w procesie jednoczenia się Włoch. Po I wojnie światowej plebiscyty stały się standardowym narzędziem rozstrzygania sporów, gdyż realizowała się w ten sposób jedna z zasad, na których zamierzano oprzeć nowy ład polityczny w Europie: samostanowienie narodów. W historii Polski zapisały się plebiscyty na Warmii, Mazurach i Powiślu oraz na Śląsku. Pierwszy został przegrany m.in. z powodu maszerowania wówczas na Warszawę bolszewików i strachem przed dołączeniem do Polski, która mogła rychło upaść. Oznaczało to także skupienie uwagi władz RP na innych kwestiach. Z kolei drugi plebiscyt, śląski, także został zorganizowany w niesprzyjających warunkach i w sytuacji ostrych konfliktów z Niemcami, którzy dodatkowo sprowadzali na plebiscytowy teren urodzonych na Śląsku niemieckich migrantów (podobnie, ale na mniejszą skalę, czynili Polacy). Ostatecznie Niemcy wygrali głosowanie i mogli otrzymać większą część Śląska, na co Polacy odpowiedzieli III powstaniem śląskim. Udany zryw pozytywnie wpłynął na kształt granic. Przy Polsce pozostały tereny przemysłowe. Charakter plebiscytu miały także wyboru do Sejmu Litwy Środkowej. Ów parlament zdecydował o przyłączeniu prowincji do Polski. Planowano drogą plebiscytu rozstrzygnąć także spór polsko-czechosłowacki, ale do głosowania nie doszło. Plebiscyty stosowano również po II wojnie światowej, np. w roku 1955 w sprawie Protektoratu Saary. Mechanizm wykorzystywano po roku 1991 na Bałkanach, w Szkocji (za odłączeniem od Wielkiej Brytanii) i kilku innych krajach. Farsą plebiscytu było głosowanie na Krymie w roku 2014.
