Stalinizm – określenie systemu rządów w Związku Sowieckim w latach 1922-1953, gdy dyktatorską władzę sprawował Józef Dżugaszwili „Stalin”. Okres ten charakteryzował się niespotykanym terrorem i kilkumilionową liczbą ofiar „przeciwników” rzekomo zagrażających ustrojowi. Eliminowano przedstawicieli każdej warstwy społecznej począwszy od najbardziej zasłużonych członków partii komunistycznej, przez przedstawicieli inteligencji, oficerów Armii Czerwonej, a skończywszy na chłopach i robotnikach. Szczególnie usuwanie potencjalnych przeciwników z łona partii oraz armii było cechą charakterystyczną okresu stalinizmu i określane jest mianem czystki. Do najkrwawszej doszło w drugiej połowie lat 30. XX wieku (tzw. Wielka czystka, Wielki terror). Przeprowadzał je zbrodniczy organ aparatu państwowego – NKWD, a tylko w latach 1937-38 (według badań brytyjskiego historyka i sowietologa Roberta Conquest’a) pochłonęła od 7 do 8 mln istnień ludzkich. Szacuje się, że od roku 1935 do 1941 represjonowano około 20 mln obywateli Związku Sowieckiego. Okres stalinizmu to okres kultu jednostki podobny do tego, który występował w pozostałych totalitarnych państwach z tego okresu (III Rzesza, Włochy). Stalin nazywany był geniuszem i słońcem ludzkości. Gospodarkę podporządkowano przygotowanym odgórnie systemowym rozwiązaniom, czyli planowaniu (tzw. gospodarka planowana). Podobnie rzecz się miała z rolnictwem, które siłą skolektywizowano doprowadzając do Wielkiego Głodu na Ukrainie. Synonimem stalinizmu oprócz terroru jest również propaganda – podobnie jak w pozostałych państwach totalitarnych. Dlatego oficjalnie nauka sowiecka przodowała w świecie prowadząc ambitne, a w rzeczywistości absurdalne i szalenie niebezpieczne projekty (jednym z nich był pomysł zmiany kierunku biegu syberyjskich rzek, co niosłoby za sobą katastrofalne skutki dla ekosystemu). Również sztuka nacechowana była komunistyczną ideologią, bowiem w ZSRR artyści tworzyć mogli w „jednie słusznym” socrealizmie, a ich dzieła propagowały wielkość komunistycznej ojczyzny.
