Winston Churchill – brytyjski polityk, premier, wieloletni lider Partii Konserwatywnej, laureat literackiej Nagrody Nobla, w plebiscycie z roku 2002 uznany najwybitniejszym Brytyjczykiem w historii. Winston Leonard Spencer Churchill wywodził się z rodziny arystokratycznej, a jego ojciec działał w Partii Konserwatywnej. Młody Winston swoje zaangażowanie w sprawy kraju rozpoczął od kariery wojskowej i służył Imperium na różnych kontynentach. Następnie zaangażował się w politykę, ale skonfliktował się z częścią własnej formacji i z czasem został parlamentarzystą liberałów, z którymi wygrał wybory. Nie mając jeszcze nawet 40 lat został ministrem. Kierując brytyjską flotą miał wpływ na decyzję o udziale kraju w I wojnie światowej. Był jednym z autorów pomysłu ataku na półwysep Gallipoli. Owa klęska oraz brak sukcesów w przedłużającej się wojnie osłabiły jego pozycję. Na krótko przestał pełnić funkcje ministerialne. Gdy jednak wrócił do gabinetu zdecydował o brytyjskiej interwencji w wojnę domową w Rosji po stronie „białych”. Podjął także (jako pierwszy dowódca w historii) decyzję o użyciu broni chemicznej przeciwko cywilom – buntownikom z Iraku i Kurdystanu. Po roku 1922 wypadł z rządu po upadku gabinetu Partii Liberalnej. Przestał być także parlamentarzystą. Po powrocie do Partii Konserwatywnej wrócił do rządu. Lata 30. nie były jednak pasmem jego sukcesów. M.in. wsparł króla Edwarda VIII w jego sporze z premierem Stanleyem Baldwinem. Król zdecydował się ulec i abdykował. Churchill jednak już wówczas pracował na swoją mocną pozycję w kolejnych latach od początku krytykując politykę ustępstw wobec III Rzeszy prowadzoną przez rząd Neville’a Chamberlaina. To Churchill powiedział: „Nasz rząd miał do wyboru hańbę i wojnę. Wybrał hańbę, a wojnę będzie miał i tak”. Po wybuchu II wojny światowej Churchill wrócił do rządu, a po ataku Niemiec na państwa Europy Zachodniej w roku 1940 zastąpił skompromitowanego Chamberlaina w fotelu premiera. Nowy premier był człowiekiem nastawiony na walkę z Niemcami aż do zwycięstwa. Dbał o interes Wielkiej Brytanii i Imperium, co doprowadzało do podejmowania decyzji niekorzystnych dla Polski i rządu w Londynie, przez co w naszym kraju bywa krytykowany. Wielka Brytania pod rządami Churchilla nie od razu zaczęła natomiast wygrywać. Ciężkie boje toczono w Afryce. Kluczowa stała się także bitwa powietrzna zwana bitwą o Brytanię/Anglię. W roku 1941 Wielka Brytania w końcu znalazła upragnionych wpływowych sojuszników. Po stronie antyniemieckiej znalazły się USA (dotąd neutralne) i ZSRR (dotąd sojusznik Hitlera). Kraje te i ich liderzy z czasem stworzyły Wielką Trójkę. Z tego też powodu brytyjski premier był obecny podczas rozmów jałtańskich, a wcześniej współdecydował o miejscu otwarcia drugiego frontu w Europie (desant w Normandii). Mimo wielu zasług Churchill przegrał wybory parlamentarne w roku 1945 i stracił władzę. W opozycji zapisał się m.in. jako autor terminu „Żelazna Kurtyna” opisującego podział Europy (samo pojęcie było znane wcześniej, ale w innym kontekście). Po okresie nieudanych rządów lewicowej Partii Pracy Churchill odzyskał władzę w roku 1951. Wówczas trwał już proces rozkładu Imperium. Mimo tego Wielka Brytania pozostawała aktywnym graczem w polityce zagranicznej dążąc do osłabiania wpływów komunizmu i ZSRR oraz dbając o własne interesy geopolityczne i gospodarcze. W okresie pełnienia funkcji premiera Churchill zdobył w roku 1953 literacką Nagrodę Nobla. Premier oddał władzę swojemu następcy i współpracownikowi Anthonemu Edenowi w roku 1955. Powodem nie była porażka wyborcza, ale problemy zdrowotne. Mimo tego do roku 1964 Churchill pozostawał parlamentarzystą. W ostatnich latach życia cierpiał na depresję. We znaki dawały się także konsekwencje aktywnego, ale i niezdrowego trybu życia (był fanem cygar i szampana). Zmarł w roku 1965 w wieku 90 lat. Jego pogrzeb miał charakter państwowy i zgromadził wielu ludzi, w tym zagranicznych gości. Churchill w roku 2002 został w plebiscycie BBC uznany najwybitniejszych Brytyjczykiem wszech czasów. W wolnych chwilach, oprócz pisania, za co został nagrodzony, malował. Zapisał się w historii jako świetny mówca, ale także autor wielu powiedzonek, bon motów i złotych myśli. Krytycy jego osoby zwracają uwagę na błędy strategiczne, jakie zdarzało mu się popełniać (np. nie przewidział determinacji Turków do obrony Gallipoli). Tym samym Churchill miał nie być takim geniuszem, za jakiego często się go uważa. Niekiedy sugeruje się także, że to Churchill stał za zamachem stanu we Włoszech w roku 1922, który wyniósł do władzy Mussoliniego. Jest to jednak teoria kontrowersyjna i bez mocnego umocowania w źródłach.
