Bielsko-bialska wyspa językowa – wyspa językowa języka niemieckiego istniejąca od epoki niemieckiej kolonizacji rozpoczętej w średniowieczu do końca II wojny światowej, gdy osoby o niemieckim pochodzeniu chciały lub musiały opuścić swoje ojczyzny. Wyspa zlokalizowana była na ówczesnym (w nowożytności) pograniczu Czech (Śląska Cieszyńskiego i Śląska, który następnie znalazł się pod władaniem Austriaków, by w końcu wejść w skład Prus) oraz Polski. Dziś obszar wyspy znajduje się na południu Polski, na Podbeskidziu, w okolicach Bielska-Białej, skąd nazwa. Obszar charakteryzował się występowaniem lokalnych odmian języka niemieckiego. Część mieszkańców tych ziem nie ulegał bowiem asymilacji do polskości. Niektóre dialekty, jak chociażby hałcnowski (używany w Hałcnowie, dziś dzielnica Bielska-Białej) i wilamowski (używany w Wilamowicach pod Bielskiem-Białą) cechowały się szczególnie dużymi odmiennościami od literackiego języka niemieckiego. Język wilamowski różnił (różni) się od niemieckiego w stopniu największym spośród języków wyspy, być może z powodu innych niż niemiecka ojczyzn jego pierwszych użytkowników. Dodatkowo silniej niż inne przyjmował on wpływy polskie, dlatego bywa niekiedy uznawany za dialekt mieszany: niemiecko-słowiański. Użytkownicy tego języka nie wykazywali także niemieckiej tożsamości narodowej, a jeśli byli do niej zaliczani, to z powodów politycznych i propagandowych (II wojna światowa, okupacja niemiecka), a nie własnej identyfikacji, która już od XIX wieku ciążyła w kierunku polskości. Historia zaniku wyspy wiąże się z rokiem 1945 i zmianą granic oraz przesiedleniem do Niemiec osób o niemieckim pochodzeniu. Dotknęło to większości niemieckojęzycznych mieszkańców Podbeskidzia. Wilamowianie zostali przesiedleni w najmniejszym stopniu, ale używanie języka napotkało na represje ze strony władz komunistycznych i także tutaj ciągłość została zerwana, a nowe pokolenia nie uczyły się mowy w stopniu umożliwiającym swobodną komunikację w życiu codziennym.
