Historia wielu miast zna przypadki rozrastania się ośrodków i wchłaniania jednego przez drugie. Często osada mniejsza (czy to populacyjnie czy obszarowo, ale także o mniejszym znaczeniu historycznym lub politycznym) zanikała. Znane są jednak przypadki gdy połączenie nie oznaczało zaniku nazwy jednego z miast w wymiarze oficjalnym.
Najbardziej znanym przypadkiem łączenia się dwóch miast położonych po dwóch stronach jednej rzeki jest Budapeszt nad Dunajem. Przez wieki węgierskiej historii stołecznym ośrodkiem pozostawał Peszt (pierwszą stolicą był jednak Székesfehérvár, Białogród Stołeczny, a w dalszej kolejności inne miasta).
Rozwój Pesztu oraz znajdującej się po drugiej strony Dunaju Budy, miasta królewskiego, spowodował zlewanie się ośrodków w jeden organizm. Długo jednak nazywano go Pest-Budą, co podkreślało kluczową rolę Pesztu. Nie była to jednak wygodna dla Węgrów forma, dlatego po połączeniu miasta w roku 1872 jego nazwą stał się znany do dziś Budapeszt.
Jednak i Polska zna takie połączenia. Największym ośrodkiem z taką nazwą jest Bielsko-Biała powstałe, co oczywiste, z połączenia Bielska i Białej Krakowskiej. Wcześniejsze ośrodki znajdowały się po dwóch stronach rzeki Białej, ale należały także do dwóch krain historycznych: Małopolski (Biała Krakowska) i Śląska Cieszyńskiego (Bielsko).
Pamięć o dwóch miastach kultywowana jest także w nazwie Kędzierzyna-Koźla. Co jednak ciekawe, miasto powstało z połączenia dokonanego w roku 1975, a w jego skład weszły cztery miejscowości, a nie dwie.
Inna sytuacja dotyczy większego niż Kędzierzyn-Koźle Jastrzębia-Zdrój. Tu jednak nazwa jest efektem historii uzdrowiska zlokalizowanego w mieście, a więc roli jednego miasta, a nie istnienia dwóch. Ponadto kilka lat temu okazało się, że miasto posługujące się wówczas nazwą Jastrzębie Zdrój (bez dywizu) ma nazwę niepoprawną, gdyż zgodnie z polskimi zasadami w takim zestawieniu należy zastosować łącznik. Spowodowało to niemałe zamieszanie.
Michał Wałach
