O biografii Henry’ego Kissingera nie da się mówić w sposób lekki, łatwy i przyjemny. Nie sposób także udawać, że wszystkie jego decyzje są zrozumiałe przy ocenianiu ich z perspektywy moralnej. Niezależnie jednak od tego należy zauważyć, że stanowił on integralną część grona najważniejszych polityków XX wieku.
Heinz Alfred Kissinger, jak nazywał się w chwili przyjścia na świat, urodził się ponad 100 lat temu, bo w maju roku 1923, w niemieckim Fürth. Z racji żydowskiego pochodzenia rodziny Kissingerowie musieli uciekać z III Rzeszy do USA. I to z tym krajem Henry związał swoje życie. Najpierw jako wojskowy, a potem naukowiec i w końcu czołowy polityk nazywany także mężem stanu.
Należał do grona naukowców badających świat polityki, którzy i w niej samej odnieśli sukces. Był bowiem wpływowym doradcą prezydentów USA. Pełnił także funkcje ministerialne. Szczyt jego wpływów to okres prezydentury Richarda Nixona i Geralda Forda.
Był to czas zimnowojennych napięć. Kissinger w tym czasie otrzymał (razem z Lê Đức Thọ z Wietnamu) Pokojową Nagrodę Nobla. Wzbudziło to jednak silne kontrowersje. Kissinger w kreowaniu polityki nie zawsze bowiem korzystał z metod pokojowych. Delikatnie mówiąc.
Przykładowo: to jego wiąże się z obaleniem skrajnie lewicowego prezydenta Chile Salvadora Allende i wsparciem dyktatury Augusto Pinocheta. Allende, mimo swoich skrajnych poglądów i ryzyka zacieśnienia kontaktów Chile z ZSRR, został wybrany demokratycznie. Ponadto Kissingera uznaje się za związanego z nielegalnymi bombardowaniami Kambodży podczas wojny w Wietnamie. Na ów kraj spadły niema 3 miliony bomb, znacznie więcej niż Amerykanie zrzucili podczas całej II wojny światowej. A to nie jedyne państwa, w których doszło do ludzkich dramatów łączonych z Kissingerem.
Nie można mu natomiast odmówić także inicjatyw pokojowych. Podobnie jednak jak w przypadku działań niszczycielskich, także i pokój zaprowadzał w konkretnym celu: w interesie USA. Był więc fanatycznym wyznawcą zasady polityki realnej w nieco XIX-wiecznym stylu.
To właśnie dlatego, by osłabić ZSRR w trakcie zimnej wojny, dokonał zwrotu w polityce wobec Chin. Doprowadził do nawiązania stosunków z komunistami z Pekinu i zerwania relacji z legalnym rządem Republiki Chińskiej, który po wojnie domowej udał się na Tajwan. W tym celu potajemnie wylądował w stolicy ChRL i spotkał się ze zbrodniarzem Mao Tse-tungiem. Kolejnym krokiem na tej drodze, zainicjowanym oczywiście przez Kissingera, była późniejsza o rok wizyta prezydenta USA Richarda Nixona w Pekinie w roku 1972.
Kissinger angażował się także w zaprowadzanie pokoju na Bliskim Wschodzie, w tym w negocjowanie zakończenia wojny Jom Kippur. Konflikt groził likwidacją Izraela przez państwa arabskie.
Lista krajów, w których się angażował się polityk i dyplomata, jest jednak dłuższa.
Nie da się więc ukryć, że wpływowy polityk USA i jeden z najważniejszych sekretarzy stanu uznawany jest zarazem przez niektórych za zbrodniarza wojennego. Kontrowersyjna, acz popularna włoska publicystka Oriana Falacci określiła go w interesujący sposób mianem „samozwańczego Metternicha”. I to porównanie do austriackiego męża stanu z XIX wieku brzmi bardzo kusząco. Klemens von Metternich wzbudzał jednak swoją działalnością mniejsze kontrowersje. Bez wątpienia natomiast biografia Kissingera to jednocześnie opis dziejów drugiej połowy XX wieku.
Michał Wałach
