Heraldyka – nauka pomocnicza historii (jedna z wielu) skupiająca swoją uwagę na herbach. Badania heraldyczne dotyczą procesów powstawania i zmieniania się herbów w historii oraz ich znaczenia i wzajemnego przenikania się kultur widocznego w heraldyce (chociażby importu symboli z jednych części Europy do drugich, co dotyczy tak państw, jak i rodów). Rozwój średniowiecznych herbów europejskich wynikał z pragnienia odróżnienia się rycerzy na polach bitew, a w dalszej kolejności zaznaczenia swojej własności (np. nieruchomej) w sposób czytelny dla niepiśmiennej większości ówczesnego społeczeństwa. Tym samym herb był przede wszystkim wyróżnikiem militarnym, ale z czasem zyskał cechy podpisu (niemal wyłączne cechy podpisu zawierał gmerk, znak osobisty mieszczan i rzemieślników oznaczających w ten sposób np. swoje produkty; gmerk z czasem mógł zyskiwać cechy herbu). Pierwotna obecność herbów na tarczach rycerskich stała za powstaniem cech herbów, które obserwujemy do dziś: nawet współczesne symbole państw czy samorządów wpisane są w tarczę herbową podobną do średniowiecznego uzbrojenia obronnego. Z czasem heraldyka wyewoluowała od prostego symbolu na tarczy do skomplikowanego systemu znaczeń, zależności, zwyczajów i symboli. Wszystko regulowały precyzyjne zasady dotyczące chociażby kolorów używanych w heraldyce. Powstał także język opisywania herbu: blazonowanie. Heraldyka w różnych krajach mogła znacznie się różnić: np. w Rzeczypospolitej herby były prostsze i mniej różnorodne niż w Anglii z powodu ustroju państwa i niemal zupełnego braku tytułów arystokratycznych.
