Tłusty Czwartek, a niedługo po nim Środa Popielcowa, zwiastują niechybnie koniec karnawału. Wielu w tak zwane ostatki wybiera się na różnego rodzaju bale, nierzadko bale przebierańców i hucznie świętuje zakończenie wielotygodniowego czasu zabaw. Jeśli pochylimy się nad pochodzeniem słowa karnawał zobaczymy, że od starożytnych czasów znaczenie pozostaje niezmienne.
Wtorek przed Środą Popielcową to ostatni dzień zabaw i uciech przed czterdziestodniowym Wielkim Postem, który jest czasem oczekiwania na Wielkanoc i przygotowywania się do Świąt poprzez pokutę i odmawianie sobie przyjemności, w tym imprez.
W dawnych czasach chrześcijanie podchodzili do tych kwestii znacznie poważniej niż dzisiaj. Wraz z rozpoczęciem Wielkiego Postu zrezygnowano ze spożywania mięsa, tłuszczów zwierzęcych, nabiału, a także miodu i cukru. Zrezygnowano też z palenia tytoniu i picia alkoholu. Codzienne posiłki były bardzo proste i skromne. Jedynie w niedzielę na stołach pojawiały się odrobinę bogatsze dania.
Uważa się, że to właśnie od pożegnania z daniami mięsnymi pochodzi słowo karnawał: od włoskiego carnevale, które z kolei wywodzi się od łacińskiego carnem levāre – czyli po polsku, dosłownie: mięso usuwać – czy też w innej wersji caro, vale – żegnaj mięso.
Wielki Post ograniczał do zera również wszelkie zabawy, tańce, muzykowanie czy śpiewy, więc najpewniej także z tego powodu zakończenie karnawału było tak hucznie świętowane, a właściwie: karnawał żegnano.
Co jednak ciekawe, pożegnanie z mięsem nie jest jedyną propozycją tłumaczącą genezę słowa „karnawał”. Innym pomysłem może być łacińskie carrus navalis, co oznacza wóz w kształcie okrętu. Taki obiekt pojawiał się na ulicach starożytnego Rzymu podczas radosnego witania wiosny.
Obie wersje sprowadzają się do hucznego świętowania – czy to przed Wielkim Postem (w okresie chrześcijańskim) czy na powitanie wiosny (w czasach pogańskich, gdyż święto odnosiło się do jednego z idoli rzymskiego panteonu).
W naszej kulturze zdecydowanie częstsze jest, co zrozumiałe, świętowanie przed Wielkim Postem i też ta teoria na temat genezy słowa karnawał jest bardziej popularna wśród badaczy.
Wykorzystajmy więc – wzorem naszych przodków – ostatnie dni zabawy zanim nadejdzie czas Wielkiego Postu, czas pokuty i przygotowania się do Świąt Wielkanocnych, najważniejszych świąt chrześcijańskich.
