Apartheid – rasistowska ideologia zakładająca konieczność oddzielnego i skrajnie separatystycznego współistnienia ludzki różnych ras żyjących na danym terytorium. Ów system w praktyce obowiązywał i rozwijał się począwszy od lat 40. XX wieku w Związku Południowej Afryki, a po uzyskaniu pełnej niepodległości przez ów kraj w Republice Południowej Afryki. Korzeniami sięga jednak znacznie głębiej i wiąże się z historią europejskiej kolonizacji południowej Afryki. Często zwraca się uwagę na wpływ kalwinizmu (radykalnego odłamu protestantyzmu) na powstanie tego typu doktryny wśród Afrykanerów (zachodnioeuropejskich, głównie holenderskich osadników). W RPA funkcjonującej w oparciu o apartheid pozycja społeczna zależała od rasy, a dominującą pozycję uzyskała ludność biała. Zakazano małżeństw mieszanych, a prawo ograniczało możliwość swobodnego przemieszczania się i wyboru miejsca zamieszkania ludności innej niż biała. Prowadzono masowe deportacje w celu rasowego oddzielenia ludności. Ponadto dzieci należące do ras traktowanych jako gorsze miały ograniczone możliwości edukacyjne. Segregacja objęła różne instytucje i miejsca użyteczności publicznej: od restauracji po kina. Ludność inna niż biała straciła prawa wyborcze, zaś na terenach zamieszkałych przez czarnoskórych utworzono tzw. bantustany, które miały w przyszłości stać się formalnie niezależnymi państewkami. Jako że przepisy obowiązujące w RPA były niezgodne z międzynarodowymi konwencjami zakazującymi dyskryminacji ze względu na pochodzenie, Republika Południowej Afryki z czasem zaczęła być obejmowana ostracyzmem. W roku 1968 apartheid został uznany przez ONZ za zbrodnię przeciwko ludzkości. Z nieludzkim systemem walczył m.in. Afrykański Kongres Narodowy Nelsona Mandeli. Na początku lat 90. władze RPA na czele z prezydentem Frederikiem Willemem de Klerkiem zaczęły zmieniać przepisy i porzucać apartheid. Obaj panowie – Mandela i de Klerk – zostali wspólnie nagrodzeni Pokojową Nagrodą Nobla w roku 1993.
