Husaria – kawaleria w nowożytnym państwie polsko-litewskim, jedna z najlepszych formacji ciężkiej jazdy w historii świata. Początki formacji husarskich są trudne do jednoznacznego ustalenia. Często wskazuje się na wątki bałkańskie. Tym samym pierwsi husarze (nie huzarzy!) wywodzili się z południowo-wschodniej Europy, która u schyłku średniowiecza była zajmowana przez osmańskich Turków. Chcąc kontynuować walkę z islamem Słowianie południowi (np. Serbowie) szukali państw, w których mogliby toczyć tego typu boje o wolność swoich Ojczyzn i wolność religii chrześcijańskiej. Tym samym udali się na Węgry, a potem do Polski. Z czasem jednak husaria stała się formacją typowo polską, rekrutowaną spośród poddanych króla Polski i uznawaną za narodowy autorament. Była także formacją elitarną, gdyż z powodu kosztownego uzbrojenia i wysokiej ceny dobrych koni na walkę w jej szeregach mogli pozwolić sobie jedynie zamożni. Cechą charakterystyczną dla husarii były słynne skrzydła, jednak temat ich użyteczności bojowej do dziś jest dyskutowany. Skrzydła różniły się także od tych znanych z popularnych w internecie grafik. Największą siłą bojową husarii była natomiast kopia. Dzięki zastosowanej technologii była ona lżejsza od podobnego uzbrojenia średniowiecznych rycerzy. Była także niezwykle długa. Tym samym atak rozpędzonych husarzy uzbrojonych w długie kopie wiązał się z ogromną siłą rażenia, a polska kawaleria wielokrotnie pokonywała znacznie silniejsze formacje uzbrojone w broń palną (która wówczas była niecelna, a więc groźna jedynie z bardzo bliskiej odległości, odległości, którą husaria pokonywała w kilka sekund). Popularny pogląd głosi, że husaria była niepokonana przez około 130 lat. W rzeczywistości sprawa jest bardziej skomplikowana. Niewątpliwie jednak wiek XVI i XVII stanowił okres jej świetności. Najbardziej znany triumf husarii, bitwa pod Wiedniem w roku 1683, była zarazem okresem początku końca jej potęgi. W wieku XVIII jej znaczenie bowiem podupadło, co wynikało ze zmian w europejskim prowadzeniu wojen. Pod koniec tego stulecia formację ostatecznie rozwiązano.
