Wielokrotnie w historii świata bywało, że po śmierci króla władcą zostawał jego małoletni syn. A jak to wyglądało w Polsce? U nas także miewaliśmy bardzo młodych monarchów, choć wskazanie tego najmłodszego jest obarczone pewnym ryzykiem.
Owo ryzyko wynika z faktu, że średniowieczne źródła nie zawsze są bezapelacyjnie precyzyjne jeśli chodzi o kluczowe wydarzenia polityczne, a cóż dopiero mówić o datach narodzin dzieci. Mamy jednak pewne wskazówki, a im większa była renoma rodu oraz szanse malca na objęcie tronu, tym częściej natrafiamy na konkretne daty. Ponadto ta kwestia poprawiła się wraz z upływem czasu.
Jednak posiadanie pewnych informacji nie likwiduje wszystkich kontrowersji. Chodzi tu o sprawę Zygmunta II Augusta, który został koronowany na króla Polski końcem lutego roku 1530, kilka miesięcy przed 10 urodzinami – jednak była to koronacja vivente rege, a więc za życia jego ojca. Zygmunt, nazywany od tego momentu Starym, żył jeszcze przez ponad 18 lat.
A co wiemy o innych bardzo młodych polskich władcach? Najstarszy syn Władysława II Jagiełły miał niespełna 10 lat gdy koronowano go na króla Polski. Tym samym Władysław III Warneńczyk był – w przeciwieństwie do Zygmunta Augusta – władcą formalnie samodzielnym i jedynym, choć opiekę nad nim sprawowała Rada Opiekuńcza oraz regent biskup Zbigniew Oleśnicki.
Bardzo młodym i zarazem jedynym władcą Polski była także św. Jadwiga Andegaweńska. Koronowano ją w październiku roku 1384. Niestety w jej wypadku nie mamy absolutnej pewności co do daty narodzin. Historycy umiejscawiają to wydarzenie między jesienią roku 1373, a początkowymi miesiącami 1374. Jadwiga miała więc w chwili koronacji ponad 10 lub nawet prawie 11 lat.
Ciekawy jest także przypadek Leszka Białego. Nie był on oczywiście królem Polski i jako taki nie może zwyciężyć w niniejszym rankingu. Był jednak księciem zwierzchnim rozbitej na dzielnice Polski, a władzę w najważniejszym księstwie krakowskim objął mając – wedle różnych wersji – mając około 10 lub nawet 9 lat.
Widzimy więc wyraźnie, że jednoznaczne wskazanie najmłodszego króla (czy szerzej: władcy) Polski nie jest zadaniem prostym. Władysław III Warneńczyk został koronowany gdy miał 9 lat i 9 miesięcy. Zygmunt II August był młodszy, gdyż w dniu koronacji miał 9 lat i 6 miesięcy. Przez 18 lat królem był jednak także jego ojciec. Owego rankingu nie wygra natomiast królowa Jadwiga, gdyż koronowano ją z całą pewnością po 10 urodzinach. Węgierkę można natomiast uznać za najmłodszą kobietę panującą w Polsce. Zestawienia nie wygra także Leszek Biały, gdyż nie był królem. Gdybyśmy jednak nie patrzyli na koronacje, a władzę zwierzchnią nad Polską, to syn Kazimierza II Sprawiedliwego miałby szanse zostać liderem rankingu. Problem w tym, że nie znamy dokładnej daty jego urodzenia.
