Państwo opiekuńcze (także: państwo dobrobytu) – koncepcja polityczna i gospodarcza spopularyzowana po II wojnie światowej zakładająca udział państwa w zabezpieczaniu dla obywateli podstawowych dóbr z zachowaniem gospodarki rynkowej. Celem działań państwa w myśl koncepcji państwa opiekuńczego była/jest ochrona obywateli przed negatywnymi zjawiskami liberalnej gospodarki kapitalistycznej (np. bezrobocie, brak stabilnego zatrudnienia, nierówności w dostępie do edukacji i ochrony zdrowia). Jednocześnie w ramach państwa opiekuńczego swoboda działalności gospodarczej nie była/nie jest zagrożona, choć dogmatyczni ekonomiści liberalni uważają, że aktywność państwa stanowi tego typu zagrożenie. W istocie państwo dobrobytu to państwo stosujące interwencjonizm gospodarczy będący w sprzeczności z klasycznym liberalizmem. Realnie jednak państwa opiekuńcze różnią się od siebie skalą zaangażowania w grę rynkową oraz zakresem wspierania obywateli (za państwo opiekuńcze uznaje się zarówno państwa skandynawskie jak i USA). Popularyzację modelu państwa opiekuńczego po roku 1945 wiąże się z kilkoma czynnikami: kryzysem wiary w liberalną ekonomię po wielkim kryzysie roku 1929 połączonym z sukcesem programu New Deal w USA, sukcesem ZSRR w II wojnie światowej i umocnieniem się lewicy marksistowskiej w Europie Środkowej, a pośrednio także Zachodniej, (błędną) wiarą wielu ekonomistów w rychłe prześcignięcie Zachodu przez ZSRR. Lewicowy skręt w światowej perspektywie ekonomicznej zaowocował powstaniem państwa socjalnego w krajach kapitalistycznych przy zachowaniu systemu demokratycznego i kapitalistycznego. Globalne wstrząsy gospodarcze lat 70. doprowadziły do zahamowania procesów budowy państwa opiekuńczego w wielu krajach. W USA za rządów prezydenta Reagan i w Wielkiej Brytanii za rządów premier Thatcher do łask wrócił klasyczny liberalizm. Państwo opiekuńcze krytykowane jest jednak nie tylko z perspektywy liberalnej, ale także katolickiej nauki społecznej jako model rozleniwiający ludzi, a przez to marnujący ich potencjał, a dodatkowo hamujący rozwój poprzez nadmierną biurokrację (zobacz: Centesimus annus, Jan Paweł II).
