Dwa perskie podboje Egiptu rozdzielił ostatni okres niepodległości tego starożytnego państwa. Pierwszy z nich trwał aż 120 lat. W jej czasie społeczeństwo egipskie, przy wsparciu Ateńczyków, dwukrotnie próbowało odzyskać suwerenność, a walki toczono przez ponad 12 lat. Sprawdźmy, jak przebiegał okres nazywany przez znawców dziejów państwa faraonów czasem stagnacji.
Po przegranej bitwie pod Peluzjum król perski Kambyzes II zajął państwo położone nad Nilem. Stało się ono jednym z wielu podbitych terenów. Od tej pory królowie perscy tytułowali się faraonami, choć faktyczną władzę sprawował satrapa, a w kraju stacjonowały dwa, wielotysięczne garnizony. Ulokowano je w newralgicznych miejscach – Memfis (najważniejszym mieście Egiptu), gdzie również swą siedzibę (nazywaną w źródłach Białym Murem) miał wspomniany satrapa oraz na Elefantynie. Ponadto zadbano, aby okupujący kraj żołnierze rekrutowani byli z pozostałych podbitych krain (dlatego oprócz Persów garnizon współtworzyli Medowie, Irańczycy, Babilończycy, Lewantyńczycy), jednakże również Egipcjanie zaciągali się do perskich oddziałów.
Najważniejsze państwowe stanowiska piastowali oczywiście Persowie, co w konsekwencji doprowadziło do degradacji dotychczasowych egipskich elit, które wraz z resztą społeczeństwa zobligowano do płacenia bardzo wysokiego trybutu (około 700 talentów rocznie). Okupacja perska spowodowała zastój w budownictwie sakralnym oraz zahamowanie rozwoju kulturalnego, co w przeszłości, gdy Egipt również tracił suwerenność, nie miało miejsca. Niewątpliwie na ten stan rzeczy wpływ miały odrębności dzielące Egipcjan i Persów, a także fakt, że Egipt nie był głównym obiektem zainteresowania nowych władców.
Utrzymywanie wielotysięcznych oddziałów perskich w Egipcie związane było z niestabilną sytuacją nad Nilem. Okupant liczył się z możliwością zbrojnego powstania podbitej ludności, której niezadowolenie wzrastało z każdym rokiem perskiego panowania. W latach 486-484 p.n.e. wybuchło pierwsze powstanie, a 20 lat później drugie, trwające aż 10 lat (464-454). Na jego czele stanął libijski władca Inaros. Początkowo odnosił spektakularne sukcesy (zajął północną część kraju wraz z Memfis, a także związał się sojuszem z ówczesnym hegemonem w Helladzie – Atenami). Jednakże powstańcom nie udało się rozniecić walk w południowej części Egiptu, dokąd przybyła druga odsiecz perska (456-454) zadając klęskę oddziałom Inarosa.
Perskie panowanie w Egipcie ostatecznie trwało aż do 404 r. p.n.e. 120 lat okupacji nie spowodowało spustoszenia kraju (pomimo 12 lat walk) ani zastoju ekonomicznego. Niemniej stagnacja dosięgła zarówno życie artystyczne, jak i religijne, tak ważne dla kultury egipskiej.
Druga okupacja Egiptu z lat 343-332 p.n.e. nie była już tak spektakularna jak pierwsza. Wystarczy wspomnieć, że ostatni satrapa nie podjął walk z Aleksandrem Macedońskim i poddał państwo położone nad Nilem.
