Na Rusi – inaczej niż w Polsce, w Czechach czy na Węgrzech – dynastia panów przyrodzonych przetrwała wyjątkowo długo, bo niemalże do końca wieku XVI. Jej początki owiane są jednak tajemnicą – i tu różnicy nie ma, gdyż podobnie było w każdym z wymienionych krajów. Co innego ojczyzna pierwszych władców.
Średniowieczne i wczesnonowożytne państwo Słowian wschodnich różni się od krajów w Europie Środkowej pochodzeniem panującego rodu. O ile bowiem Przemyślidzi byli Czechami, Arpadowie – Węgrami, a Piastowie – Polakami, o tyle Rurykowicze wywodzili się… nie wiadomo dokładnie skąd, ale z całą pewnością nie z Rusi, a z Europy Północnej.
Ruryk – półlegendarny założyciel dynastii – był bowiem wikingiem i na początku drugiej połowy IX stulecia przybył (wedle Powieści lat minionych) na Ruś Nowogrodzką wraz ze swoimi braćmi Sineusem i Truworem dając początek nowemu organizmowi protopaństwowemu oraz nowej dynastii.
Już następca Ruryka – sprawujący władzę w związku z małoletnością jego syna Igora – Oleg zgodnie z przekazem latopisu przeniósł stolicę na południe, do Kijowa, zdobywając miasto rządzone przez innych Waregów – Askolda i Dira. W ten sposób rozpoczął się proces jednoczenia terenów wschodniosłowiańskich pod władzą jednego kniazia.
Kim zaś był sam Ruryk? Najpewniej dowódcą, który został zaproszony do zaprowadzenia pokoju w targanej wojnami północnej części Rusi. Jako miejsce pochodzenia założyciela dynastii Rurykowiczów wskazuje się często Roslagen w Szwecji. Jednak ani to, ani nawet jego germańskie pochodzenie, nie są pewne.
