Komintern (trzecia Międzynarodówka) – ponadnarodowa organizacja polityczna zrzeszająca partie komunistyczne. Powstała w Moskwie z inicjatywy Włodzimierza Lenina kilka miesięcy po przejęciu władzy w Rosji przez bolszewików. Z racji obowiązywania marksistowskiego ustroju społeczno-gospodarczego wyłącznie w jednym państwie – Związku Sowieckim – umożliwiła Moskwie narzucenie ugrupowaniom z innych krajów dominującej pozycji WKP(b), a ponadto sprawowanie kontroli nad owymi partiami i zmuszenie ich do przyjęcia sowieckich metod działania. Nadrzędnym celem Kominternu było przygotowanie rewolucji komunistycznej w innych krajach, a docelowo: na całym świecie. Z tego też powodu partie związane z Kremlem organizowały w roku 1920 robotnicze protesty przeciwko Polsce broniącej swojej niepodległości, a przy okazji i Europy, przed marszem Armii Czerwonej. Wystąpienia negatywnie wpływały na zdolności bojowe Wojska Polskiego, gdyż robotnicy z innych krajów często blokowali skierowany do naszego kraju transporty uzbrojenia lub amunicji. Polityka Kominternu uległa zmianie, gdy na początku lat 20. XX wieku nie udało się odnieść sukcesu ruchom rewolucyjnym w Europie Zachodniej. Wtedy też do głosu doszła stalinowska wizja „socjalizmu w jednym kraju”, a Komintern zaczął stawać się w coraz większym stopniu najzwyklejszą sowiecką agenturą (m.in. szkoloną w ZSRR). Kolejną modyfikacją linii była akceptacja modelu Frontów Ludowych – sojuszu z ugrupowaniami niekomunistycznymi, ale lewicowymi lub centrowymi i gotowymi do współpracy z „czerwonymi” przeciwko rozwijającemu się w Europie faszyzmowi. Następnym etapem historii Kominternu były czystki z drugiej połowy lat 30., podczas których z polecenia Stalina mordowano towarzyszy z innych krajów (np. późniejszy I Sekretarz PZPR Władysław Gomułka przeżył ów trudny dla komunistów czas dzięki przebywaniu w… polskim więzieniu – wielu towarzyszy miało podobne doświadczenia). Ostatecznie w trakcie II wojny światowej sowiecki dyktator zdecydował o rozwiązaniu Kominternu, by przypodobać się aliantom zachodnim i udowodnić im, że nie interesuje go już wzniecanie rewolucji w innych krajach. Gdy jednak III Rzesza została pokonana, zagrożenie upadkiem Związku Sowieckiego odeszło w niepamięć, a przyjaźń aliantów stała się zbędna, Stalin powołał nową międzynarodową organizację komunistyczną – Kominform.
