Nazwy polskich województw wzbudzają wiele kontrowersji i pod względem historyczno-kulturowym rodzą niekiedy wiele zamętu. Owa sytuacja dotyczy m.in. podlaskiego oraz jego relacji względem Podlasia – krainy historycznej.
Twórcy polskiej reformy administracyjnej z końca lat 90. XX wieku zdecydowali się nadać części województw nazwy odnoszące się do krain historycznych. Niestety granice województw istniejących od 1 stycznia roku 1999 niekiedy nie odpowiadają historycznej rzeczywistości. Inne zaś nazwano w sposób absurdalny.
Pierwsza sytuacja – mocno niedoskonałe nawiązywanie granic obecnie istniejącego województwa do krainy historycznej – dotyczy podlaskiego oraz jego relacji względem Podlasia. Dzisiejsze województwo w północno-wschodniej części Polski zawiera w sobie bowiem krainy nie należące w przeszłości do Podlasia. Ponadto niektóre obszary tradycyjnie podlaskie należą dziś do innych województw: mazowieckiego i lubelskiego.
W granicach województwa podlaskiego odnajdziemy dziś tereny związane z historycznym Mazowszem. Ponadto województwo ze stolicą w Białymstoku obejmuje Suwalszczyznę – odrębną krainę historyczną.
Z kolei dawne, tradycyjne Podlasie leży dziś nie tylko w województwie podlaskim (w jego części południowej, wschodniej i południowo-zachodniej), ale też na wschodnim obszarze województwa mazowieckiego i na północy lubelskiego.
Nowy podział administracyjny nie uwzględnił także historycznej stolicy Podlasia. Siedziby władz województwa znalazły się bowiem w Białymstoku, największym mieście regionu. Historyczna stolica Podlasia to jednak Drohiczyn leżący na południowym skraju województwa podlaskiego.
