Wercyngetoryks – starożytny galijski wojskowy, dowódca zrywu Celtów Galii przeciwko Rzymowi w trakcie wojen galijskich. Data urodzenia Wercyngetoryksa nie jest dokładnie znana. Wiadomo, że należał do plemienia Arwernów, któremu przewodził jego ojciec, Celtyllus. Rodzina była wpływowa, a Celtyllus, co wiemy z relacji Gajusza Juliusza Cezara zapisanej w Commentarii de bello Gallico, został zamordowany, gdy zaczął wyrażać królewskie aspiracje w dość demokratycznym (a nawet anarchizującym) świecie celtyckiej Galii. Władcą scentralizowanego państwa nie został także Wercyngetoryks, a jego centralna pozycja i niemal autorytarne rządy związane była z kampanią wojenną Rzymu przeciwko Celtom w Galii. Wtedy też Wercyngetoryks został jednym z dowódców powstania, z czasem dowódcą najważniejszym. Niewykluczone, że jego imię mogło być inne, a Wercyngetoryks to tytuł oznaczający największego króla pośród wojowników. Wspomnienia Cezara wskazują, że władzę sprawował twardą ręką. Wiemy też, że odnosił sukcesy w walce z Rzymianami. Ostatecznie jednak został oblężony w Alezji i uległ Rzymianom. Wówczas też Cezar zastosował (co było wcześniej nieznane szerzej) oblężenie z wykorzystaniem umocnień. Zapewnił sobie tym samym ochronę przed atakami z miasta oraz z zewnątrz. Dzięki temu Celtowie nie mogli wykorzystać gigantycznej przewagi liczebnej i w walkach tracili znacznie większe siły niż świetnie wyszkolone i przygotowane wojsko rzymskie. W końcu Wercyngetoryks musiał się poddać. Cezar postawił mu bowiem warunek: jego kapitulacja w zamian za darowanie życia rodakom. Źródła wskazują ponadto na wydanie Wercyngetoryksa Rzymianom przez współplemieńców. Tym samym wielki wódz stał się rzymskim jeńcem i w takiej roli uczestniczył w triumfalnym wjeździe Cezara do Rzymu po wojnie galijskiej (oraz kolejnej wojnie, tym razem domowej). Po tych wydarzeniach Wercyngetoryks najpewniej został zamordowany. W XIX wieku jego postać zyskała znaczenie we francuskiej tożsamości narodowej, a do dziś w kraju można natrafić na pomniki Wercyngetoryksa.
